Samanyolu Galaksisi’nde, Çoban ve Herkül takımyıldızları arasında yer alan Kuzeytacı Takımyıldızı’nda (T Corona Borealis) heyecan verici bir olay bekleniyor. Eylül ayına kadar gökyüzünde “Nova” adı verilen bir yıldız patlamasına şahitlik edeceğiz.
ALEVLİ YILDIZIN GİZEMİ
Patlamanın gerçekleşeceği “Alevli Yıldız” olarak da bilinen T Coronae Borealis ikili sisteminde, bir “beyaz cüce” ve bir “kırmızı dev” yıldız bulunuyor. Bu sistemde yaklaşık 79 yılda bir patlama meydana geliyor.
PATLAMA NASIL GERÇEKLEŞECEK?
Beyaz cüce, kırmızı deve yaklaştığında, onunla etkileşime girerek kararsız hale getiriyor. Kırmızı dev de dış katmanlarını püskürtmeye başlıyor. Bu katmanlar beyaz cüceye ulaştığında, yıldızın atmosferi ısınarak “kontrolsüz termonükleer patlamaya”, yani “Nova”ya yol açıyor.
PARLAK BİR IŞIK GÖSTERİSİ
Patlama, gökyüzünde Kutup Yıldızı kadar parlak bir ışık noktası olarak görünecek. Kuzey Yarımküre’den yaklaşık 1 hafta boyunca çıplak gözle, bir haftadan sonra ise dürbünle gözlemlenebilecek. Nova, en yüksek ışık seviyesine ulaştığında “yeni bir yıldız doğmuş” gibi görünecek.
BİLİM İNSANLARI NE DİYOR?
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) Göktaşı Ortamları Ofisi (MEO) Direktörü William J. Cooke, 1946’daki son patlamadan yola çıkarak yıldızın patlama öncesinde bir yıldan biraz daha uzun bir süre ışığının azalacağını söylüyor. T Coronae Borealis’in Mart 2023’te sönmeye başladığını da belirten Cooke, “Bazı araştırmacılar bugünden itibaren eylüle kadar ‘Nova’yı bekliyor. Ancak şu anda bildiklerimize göre, bunun ancak önümüzdeki aylarda gerçekleşeceğini söyleyebiliriz.” diyor.
NOVA’YI GÖZLEMLEMEK
Astronomlar, Hubble Uzay Teleskobu ile patlamayı takip edecek ve Neil Gehrels Swift Gözlemevi vasıtasıyla X-ışını ile ultraviyole ışık üzerinden araştırmalar yapacak. NASA’nın X’teki NASA Universe hesabı da patlama hakkında güncel bilgiler paylaşacak.
